700 قطعه سنگ از سیاره ای که متلاشی شد
به گزارش زرین گراف، همواره دانستن آنچه که نمی دانیم برایمان مجذوب کننده بوده و هست. شاید یکی از اعجاب انگیزترین چیزهایی که همواره دوست داریم درباره آن بدانیم، کهکشان و سیارات هستند. در این میان شهاب سنگ ها که گاهی بخشی از آنها سری به زمین هم می زنند، از مجذوب کنندهیت بیشتری برخوردارند.
بعضی پژوهشگران می گویند تا به امروز بیش از 3 هزار شهاب سنگ در ایران شناسایی شده اند اما 299 شهاب سنگ در بولتن جهانی ثبت شده است که از این میان 214 قطعه در عرصه و حریم بیابان لوت پیدا شده اند.
مهران مقصودی (مدیر پایگاه میراث جهانی بیابان لوت) درخصوص چرایی پیدا شدن بیشترین تعداد شهاب سنگ ها در بیابان لوت گفت: از آنجا که در کویر فرسایش و تخریب فیزیکی کمتر است و بعضی شهاب سنگ ها زیر تپه های ماسه ای بودند که در طول زمان این تپه ها حرکت می نمایند، از این رو شاهد آن هستیم که بیشترین تعداد شهاب سنگ ها در بیابان لوت پیدا شده اند.
در این راستا نمایشگاهی از شهاب سنگ ها در کاخ گلستان برپا شده است که تا 28 اردیبهشت دایر خواهد بود. در این مجموعه عظیمترین مجموعه شهاب سنگ با بیش از 700 قطعه در عظیمترین نمایشگاه شهاب سنگ های ایران و بیابان لوت به نمایش گذاشته شده است.
مسعود نصرتی (مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان) با اشاره به نشستی که با مدیر پایگاه میراث جهانی بیان لوت داشت گفت: در این نشست به زندگی که در بیابان لوت جاری است، اشاره شد و صحبت هایی درخصوص شهاب سنگ ها به میان آمد، چراکه شاهد فرود بیشترین تعداد شهاب سنگ ها در بیابان لوت هستیم.
او ادامه داد: باتوجه به نگهداری یکی از عظیم ترین شهاب سنگ های ایران در کاخ گلستان، مسئولان این مجموعه درصدد برگزاری نمایشگاه شهاب سنگ برآمدند. شهاب سنگ ورامین، پس از سقوط در بیابان های ورامین به دربار ناصرالدین شاه آورده و در آنجا نگهداری شد. حتا نوشته و امضای ناصرالدین شاه در پای اسناد نگهداری این شهاب سنگ وجود دارد.
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان ادامه داد: این شهاب سنگ نزدیک به 54 کیلوگرم جرم دارد و در حال حاضر قسمت اصلی آن در کاخ گلستان، سالم به جای مانده است؛ سایر قطعات آن هم در موزه های تاریخ طبیعی نیویورک، واشنگتن، فیلدشیکاگو، وین و بریتانیا، دانشگاه های هاروارد اسلو، استراسبورگ و آریزونا، واتیکان و موسسه ژئوفیزیک تهران و تعداد دیگری از موزه های علوم طبیعی و دانشگاه های مطرح جهان نگهداری می گردد.
به گفته نصرتی، این شهاب سنگ در بخش نمایشگاه موزه ای کاخ گلستان در معرض دید عموم قرار گرفته است و اکنون برای نمایش در نمایشگاه شهاب سنگ ها به این نمایشگاه منتقل شده است. این یک سنگ طبیعی است و جذابیت های خاص خود را برای علاقه مندان دارد.
او اظهار داشت: بعد از سرانجام زمان برگزاری این نمایشگاه ، شهاب سنگ ها در قالب نمایشگاه موزه ای به سایر استان ها و شهرها می فرایند و احتمالا در کرمان به نمایش گذاشته می شوند.
عباس گل محمدی (مشاور سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور) با اشاره به تغییرات زمین شناسی که شهاب سنگ ها می توانند ایجاد نمایند به ایلنا گفت: موضوع بحث شهاب سنگ ها و سقوط آنها روی سطح زمین، اهمیت زیادی دارد. این اهمیت به مقدار ای ست که بعضی مواقع، وقتی سرگذشت زمین را آنالیز می کنیم، می بینیم باعث بوجود آمدن دوره های مختلف زمین شناسی شده اند.
او ادامه داد: به طور مثال، اتفاقاتی که حدود 200 میلیون سال قبل افتاد را به برخورد شهاب سنگ به زمین ربط می دهند. حتا انقراض دایناسورها را به برخورد شهاب سنگ ها ربط می دهند چنانکه آثار بر جای مانده را با مطالعات علمی به تغییرات آب و هوایی ارتباط می دهند.
گل محمدی درخصوص تاثیرات زمین شناسی شهاب سنگ ها در ایران گفت: بر اساس تحقیقات گروه ایران شهاب سنگ، هنوز اثر خاصی مبنی بر تاثیرپذیری زمین شناسی ایران از این شهاب سنگ ها در دست نیست.
او با اشاره به تاثیر وزن شهاب سنگ ها در تاثیرگذاری بر زمین گفت: سنگین ترین شهاب سنگی که تا به امروز در ایران پیدا شده حدود 56 کیلوگرم وزن دارد و این مقدار وزن و حجم شهاب سنگ، تغییرات خاصی را نمی تواند ایجاد کند. البته پیش بینی هایی از کشف شهاب سنگ هایی با 2 تن وزن در ایران هم شده است که درصدد کشف آن هستیم.
به گفته مشاور سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، پراکندگی شهاب سنگ ها در جهان نظم خاصی دارد چنانکه بیشترین تعداد نوع شهاب سنگ های ایران از نوع سنگی است و در جهان هم اینگونه است. 99 درصد شهاب سنگ های کشف شده در ایران، سنگی است و نوع آهنی و سنگ-آهنی کمتر کشف شده. این هم به علت شرایط خاص و مقدار کم این نوع شهاب سنگ هاست؛ چراکه کمتر از 10 درصد شهاب سنگ آهنی و سنگ-آهنی داریم.
گل محمدی با اشاره به آنکه سه منشا برای شهاب سنگ ها درنظر گرفته می گردد، توضیح داد: کمربند سیارکی، مریخ و ماه از جمله منشاهای شهاب سنگ ها هستند. در این میان، کمربند سیارکی، سیاره در حال تشکیلی است که بین مریخ و مشتری متلاشی می گردد و قطعات آن پراکنده به صورت کمربند سیارکی به دور خورشید است و گاهی بر اثر برخورد از مدار خود منحرف می شوند. اما شهاب سنگ هایی که از مریخ و ماه هستند به علت اطلاعاتی که از حیات می توانند در اختیار ما بگذارند، بسیار اهمیت دارند.
به گفته او، عمده شهاب سنگ هایی که در نمایشگاه شهاب سنگ ها به نمایش گذاشته شده اند از جمله شهاب سنگ های کمربند سیارکی و از نوع سنگی هستند. کوچک بودن بعضی از این شهاب سنگ ها هم به علت متلاشی شدن در جو زمین است.
او با اشاره به آنکه مجموعه داران استقبال زیادی از شهاب سنگ ها می نمایند، گفت: ارزش مادی شهاب سنگ ها زیاد است. در سازمان زمین شناسی یک گروه علمی در این باره تشکیل شده است اما در جهان 150 سال است که روی این داده ها کار می نمایند. دو سالی است که با این گروه همکاری می کنیم، طرحی در رابطه با شهاب سنگ ها در سازمان زمین شناسی تعریف شده که باعث ایجاد ثروت در این زمینه می گردد.
بنابراین گزارش، تا پنج سال پیش تنها چند شهاب سنگ در بولتن جهانی ثبت شده بود اما در سال 2016 رتبه دوم را از نظر تعداد گرفتیم. منبع علمی ما سایت بولتن جهانی هست، از طرفی رکورددار کشف شهاب سنگ هستیم.
منبع: گردشبان