جنگجویان طالبان به مرز ایران رسیدند؛مذاکره کنندگان در تهران وعده صلح دادند - زرین گراف

مهسا مژدهی: در حالی که آمریکایی ها عزم خود را برای خروج از افغانستان جزم نموده اند و به زودی دیگر سربازی در آن کشور نخواهند داشت، بسیاری از شهرها و ولسوالی ها به تصرف گروه طالبان در آمده است. خود این گروه ادعا می نماید که بیش از هشتاد درصد خاک افغانستان را در دست دارد. سربازان ارتش و نیروهای نظامی کماکان در حال مقابله هستند و بسیاری از مردم به ویژه در منطقه ها شمالی این کشور سلاح به دست گرفته اند تا طالبان را از زمین هایشان به بیرون برانند. در همین حال بعضی رسانه های امریکایی همانند وال استریت ژورنال و سی ان ان از امکان تصرف مرکز در شش ماه تا یک سال اینده می نویسند.

پیشروی سریع طالبان در منطقه ها شمالی

در حالی که خبر آمده بعضی از سربازان افغانستان از شمال به سمت تاجیکستان گریخته اند، پیشروی های طالبان هم سرعت بیشتری گرفته است و آنها تمرکز خود را بر روی منطقه ها شمالی این کشور گذاشته اند. در تازه ترین اتفاقات طالبان گذرگاه مرزی اسلام قلعه بین ایران و افغانستان را به دست گرفت. ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در توئیتر خود یک ویدئو کلیپ منتشر کرد که جشن شبه نظامیان طالبان در کنترل بر گذرگاه مرزی اسلام قلعه را نشان می دهد و کلیپ های دیگری در شبکه های اجتماعی دست به دست می گردد که نشان می دهد این گروه در مرز با ایران و گذرگاه مرزی جا خوش نموده است.گذرگاه مرزی اسلام قلعه در 120 کیلومتری استان هرات واقع شده است.مقامات محلی هرات در این باره اظهار نظری ننموده اند و مانند روزهای قبل به سکوت خود ادامه میدهند.

گمرک ایران می گوید گذرگاه های مرزی دوغارون و ماهیرود با توجه به پیشروی های اخیر شبه نظامیان طالبان بسته شده اند. محمد کوهگرد، از مقام های گمرک ایران، به تسنیم گفته است: رایزنی ها برای بازگشت امن کامیونهای ایرانی حاضر در گمرک اسلام قلعه افغانستان در جریان است و به زودی این فرایند تکمیل خواهد شد.

در همین حال ارتش امریکا می گوید نود درصد خروجش از افغانستان تکمیل شده است و عملا نیروهای افغان در دفاع از خود مقابل طالبان تنها مانده اند.

در ولایت بادغیس هم اوضاع تعریفی ندارد. والی بادغیس در غرب افغانستان دو روز پیش گفته که درگیری ها میان نیروهای دولتی و طالبان بعد از اینکه طالبان از چند جهت به شهر قلعه نو، مرکز این ولایت حمله کردند از سر گرفته شده است. طالبان از ناحیه جنوب شرق به داخل شهر رخنه نموده بودند اما مقامات شهر می گویند که تلفات آنها بالا بوده است و طالبان کم کم در حال خروج است. تصاویری که از بادغیس در شبکه های اجتماعی دست به دست می گردد اما واقعیت تلخی را نشان می دهد که بسیاری از مغازه های شهر در اتش در حال سوختنند. کاربران در مورد این تصاویر می گویند که کار نیروهای طالبان بوده که با هدف نابودی کسب و کار مردم منطقه و به جا گذاشتن یک زمین سوخته برای افغان ها اقدام به اتش زدن مغازه ها و خانه ها می نمایند. ارتش تا به امروز نتوانسته بادغیس را به طور کامل پس بگیرد اما گفته می گردد از زمان اغاز درگیری ها تا امروز 15 ولسوالی را پس گرفته و طالبان را عقب رانده است.

این عدد در مقابل 120 ولسوالی که طالبان آن را در زمانی بسیار کوتاه تصرف نموده اند ناچیز به نظر می رسد و انگشت اتهام را به سمت کم کاری دولت غنی برده است. در اواسط هفته طالبان تنها در 48 ساعت گذشته توانستند نزدیک به 19 ولسوالی را در شش ولایت بدخشان، کندهار، پکتیکا، تخار، هلمند، و پروان تحت کنترل خود در بیاورند. مقام های ولایت بدخشان هشدار دادند که نبردها میان طالبان و ارتش افغانستان به حومه های شهر فیض آباد، مرکز این ولایت، رسیده .

ولی محمد احمدزی، رییس ستاد ارتش در گفت وگو با طلوع نیوز گفته که کمبود نیروهای امنیتی و دفاعی علت اصلی از دست رفتن ولسوالی ها شده است. او با اشاره به کشته شدن روزانه 120 نیروی طالبان در جریان جنگ افغانستان وعده داد که ارتش این کشور برای بازپس گیری بخش های ازدست رفته اقدام کند.

اصرار امریکا بر تصمیم خروج از افغانستان

در حالی که هشدار ها نسبت به شرایط افغانستان شدت گرفته است، بایدن ترجیح می دهد هر چه زودتر تمام نیروهای کشورش این خاک را ترک نمایند. شتاب و عجله ایالات متحده برای انتها دادن به حضور 20 ساله اش در این کشور یاداور رفتار شوروی در قبال با افغانستان است.

رئیس جمهوری آمریکا در نشستی خبری اضافه نمود پس از 20 سال و هزینه حدود یک هزار میلیارد دلار برای آموزش و تجهیز صدها هزار نیروی افغان و هم کشته شدن حدود 2450 نیروی آمریکایی، او حاضر نیست نسل دیگری از آمریکایی ها را به جنگ افغانستان اعزام کند.

رئیس جمهوری ایالات متحده در مورد تداوم حضور نظامی امریکا در افغانستان تاکید نمود که حفظ وضع موجود در افغانستان گزینه ای برای انتخاب نیست.جو بایدن در ادامه تاکید نمود٬ آمریکا برای تاسیس حکومت وارد افغانستان نشد. او با این حال در ادامه اذعان کرد که شرایط آینده افغانستان نامعین است.

به نظر می رسد دولت نو امریکا برخلاف دولت ترامپ قصدی برای ادامه نقش افرینی در بحران افغانستان ندارد. این کشور هرچند می گوید افغانستان را به حال خود رها نخواهد کرد و از دور شرایط را تحت نظر دارد اما نه تنها به تبادل نظرهایی که با طالبان اغاز نموده بود انتها داده بلکه کم ترین علاقه ای به مشارکت نشان نمیدهد.

طالبان در تهران در پی چه چیزی هستند؟

روز چهارشنبه معین شد که هیاتی از طالبان برای تبادل نظرهای میان افغانی به تهران سفر نموده اند و بدین ترتیب محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز چهارشنبه میزبان نشستی با حضور نمایندگان طالبان و چند مقام دولت افغانستان بود.

وزارت خارجه آمریکا با لحنی محتاطانه از میزبانی نمایندگان طالبان و دولت افغانستان در تهران استقبال نموده و گفته چنین اقدام هایی می تواند برای آینده افغانستان سازنده باشد. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، گفته است: همسایگان افغانستان باید نقشی سازنده بازی نمایند. آنچه ایران می خواهد با میزبانی چنین نشستی انجام دهد می تواند واقعا سازنده باشد. باید نتیجه را در آینده دید.

از آنجایی که ایران مرزی طولانی با افغانستان دارد این تبادل نظرها با هدف یافتن راهی برای حل بحران در این کشور دانسته می گردد. تهران با دعوت طالبان و بعضی چهره های سیاسی افغانستان تلاش دارد تا راهکاری سیاسی رای افغانستان پیدا کند. چرا که جنگ در همسایگی خود را به نفع هیچکس نمی داند. ایران پیش از این هم با حضور در نشست های دیگری برای بحران عزم خود را برای این موضوع نشان داده بود.

نمایندگان طالبان و دولت افغانستان که طی روزهای شانزدهم و هفدهم تیر در تهران نشست داشتند، با انتشار اعلامیه ای مشترک، از تصمیم برای بحث درباره مکاهمم گذار از جنگ به صلح دائمی، نظام اسلامی مورد توافق و نحوه دستیابی به آن طی نشست بعدی خبر دادند.

ظریف هم با انتشار توییتی که حاوی عکس هایی از این ملاقات بود، نوشت: میزبان نشستی مهم در زمانی حساس و با حضور هیئت های عالی رتبه افغانستانی بودم. امروز مردم افغانستان می توانند بدون مداخله و تحمیل خارجی برای آینده خود تصمیم بگیرند. ایران همراه با کشورهای منطقه پشتیبان تلاش رهبران افغانستان در جهت صلح، آرامش و پیشرفت برای همه مردم افغانستان است.

در حالی که طالبان و دولت افغانستان در تهران در پی چانه زنی با یکدیگر برای اینده افغانستان هستند، ناظران نظرات متفاوتی در این خصوص دارند. بعضی بنا بر سوابق طالبان معتقدند که این گروه به زودی زیر میز خواهد زد و حاضر به این نیست که تنها بخشی از قدرت را به دست بگیرد. آنها می گویند طالبان تمامیت قدرت در افغانستان را می خواهد و اگر هم پای میز مذاکره حضور پیدا می نماید در پی این است تا بداند می تواند راهی برای تصرف کامل قدرت بدون جنگ پیدا کند یا نه؟

اما بعضی دیگر معتقدند پا در میانی ایران و دیگر کشورهای همسایه می تواند فرایند تغییرات را در افغانستان سرعت بخشیده و جلوی ادامه جنگ را بگیرد. کشورهایی که نقش واسطه را بازی منمایند معتقدند که طالبان می تواند بخشی از سیاست افغانستان باشد و برای یافتن راهی برای این موضوع تنها راهکار تبادل نظر و مذاکره طرف های افغان است.

>>> این مطالب را هم بخوانید:

خروج آمریکا از افغانستان،به ضرر یا به نفع کشورهای منطقه؟

علت سکوت کشورهای منطقه نسبت به تحولات افغانستان چیست؟

بزرگترین چالش منطقه ای؛ رئیسی با شرق و غرب ایران چه می نماید؟

312 310