از بچه ها اعتراف اجباری نگیرید
به گزارش زرین گراف، شاید شما هم با این موقعیت برخورد نموده باشید که کودک شما کار اشتباهی را انجام دهد و بعد، چون کسی شاهد آن نبوده از قبول مسوولیت کاری که نموده شانه خالی کند و حتی به دروغ بگوید که آن را انجام نداده است. خیلی از مواقع والدین مطمئن هستند که کودک شان مقصر موضوع یا انجام دهنده کار اشتباه است، اما وقتی با دروغگویی و انکار او روبرو می شوند درمی مانند که چه رفتاری در این شرایط مناسب است؟ آیا باید کودک را هم به خاطر دروغگویی و هم به خاطر کار زشتش تنبیه کرد؟ آیا بهتر است که کودک را وادار به اعتراف کنید تا دروغگویی برای او تبدیل به یک عادت نشود؟ از چه راهی می توان به این نتیجه رسید؟
پنهان کاری بچه ها تبعات جبران ناپذیری دارد و ممکن است آینده آنان را به مخاطره بیندازد. هنگامی که بچه ها از سنین کودکی با پنهان کاری خو می گیرند ممکن است در نوجوانی و جوانی نیز با همین رویه، اشتباهات کوچک و بزرگ خود را از خانواده پنهان نمایند.
چرا فرزند پنهان کاری می نماید؟
مهسا شیر محمدی روانشناس کودک و نوجوان درباره علت پنهان کاری بچه ها و نحوه رفتار درست والدین با این پنهان کاری شرحاتی ارائه داد: اصولا بچه های که در آستانه دوره نوجوانی قرار دارند ویژگی های جدیدتری پیدا می نمایند و پدر و مادر باید با این ویژگی ها آشنا شده و رفتار صحیحی از خود نشان دهند.
وی با بیان اینکه وقتی فرزند پنهان کاری می نماید بیانگر این موضوع است که رابطه والد و فرزند آنطور که باید شکل نگرفته است و فرزند پدر و مادر خود را به عنوان افرادی که او را قضاوت نمی نمایند نشناخته است. گاهی ممکن است رابطه والد و فرزندی آن جوری که باید بطور امن شکل نگرفته و شناخته نشده است و این موضوع در رفتار و بر اثر تجربه سن کودک به وجود می آید.
شیرمحمدی اضافه نمود: شکل گیری رابطه یکی دو روزه رخ نمی دهد و این رفتار اثر تجربه ده ساله است، بعضی اتفاقات طبیعی است، وقتی کودک سن کمی دارد همه مسایل اتفاق افتاده در مدرسه را برای پدر و مادر تعریف می نماید و وقتی بزرگتر می شوند به این نتیجه می رسند که پدر و مادر ها امن نیستند و به طور مثال وقتی از شرایط و محیط و نحوه لباس پوشیدن دوستان خود برای پدر و مادر تعریف می نمایند با واکنش منفی روبرو می شوند به همین علت ترجیح می دهند کمتر مسایل را بازگو نمایند.
پدر و مادر باید از نگرانی های خود برای فرزندشان بگویند
روانشناس کودک و نوجوان با بیان اینکه با بزرگتر شدن بچه ها باید بپذیریم که رفتار آن ها تغییر می نماید ادامه داد: آن ها تصمیم می گیرند همه حریم خصوصی را با ما به اشتراک نگذارند و ما باید این موضوع را درک کنیم و وقتی پایه های تربیتی درست شکل گرفته باشد پدر و مادر نباید نگرانی داشته باشند.
وی شرح داد: بعضی رفتار ها مانند پنهان کردن دفتر خاطرات جای نگرانی ندارد، اما بعضی رفتار های نگران نماینده دیگر نیازمند صحبت و مصاحبه است، نوع مصاحبه باید صمیمانه باشد و پدر و مادر باید از نگرانی های خود برای فرزندشان بگویند و بیان نمایند که فرزند راجع به این موضوع صحبت کند و پدر و مادر نیز باید انتقادپذیر باشند. وقتی پدر و مادر در حال صحبت کردن هستند باید از نکات مثبت فرزند نیز تعریف نمایند تا فرزند متوجه گردد با یک رفتار نامناسب همه کار های خوب و رفتار های خوبش زیر سوال نرفته است.
شیرمحمدی اضافه نمود: پدر و مادر باید نوعی تنبیه را برای رفتار اشتباه فرزند در نظر بگیرند، این موضوع نیز به رفتار و نوع شخصیت فرزند بستگی دارد. اتاق یک نوجوان حریم خصوصی وی است و پدر و مادر نمی توانند دستور دهند که اتاق او تمیز گردد. اتاق او حریم شخصی است. البته که بهتر است به وی آموزش دهیم اتاق خود را مرتب کند.
با روش های اشتباه از کودک اعتراف نگیرید!
مهراندخت پورشایگان، روانشناس کودک و نوجوان در ایناره شرح می دهد: ابتدا بگذارید این موضوع را تذکر بدهم که وظیفه هر پدرومادری آموزش کودک است و نه تنبیه او. ابزار های تنبیه و تشویق باید در راستای آموزش کودک به کار گرفته گردد نه در جهت تلافی کار بد کودک و دروغگویی او. پس در وهله اول شما باید سعی کنید که کودک را متوجه دروغگویی خود بکنید و به او شرح دهید که دروغگویی زشتی کار او را دوچندان می نماید.
این روانشناس کودک و نوجوان در ادامه گفت: اگر کودک شما به کاری که انجام داده است اعتراف نمی نماید و دروغ می گوید نباید با روش های اشتباه او را وادار به اعتراف کنید. به عنوان مثال، بعضی از والدین برای اینکه از انجام کار اشتباه به وسیله کودک خود مطمئن شوند، اعتماد او را جلب نموده و به او احساس در امان بودن می دهند و می گویند: اگر فلان کار را انجام داده ای ایرادی ندارد… تا کودک به کار اشتباه خود اعتراف کند. اما این روش نادرستی برای اعتراف گرفتن از کودک است. زیرا در اغلب موارد والدین سر قولی که داده اند، باقی نمی مانند و به محض اینکه کودک به کار اشتباه خود اعتراف می نماید او را تنبیه و مجازات می نمایند. این موضوع اعتماد کودک را نسبت به والدین خدشه دار می نماید و باعث منزوی شدن و پنهان کاری کودک می گردد. از طرف دیگر اگر هم والدین بخواهند به حرفی که زده اند وفادار بمانند و واقعا انجام آن کار اشتباه را بدون ایراد و اشکال بدانند تکرار آن عمل نادرست برای کودک بی تفاوت می گردد.
وی اضافه نمود:، چون پیش از این والدین به او اطمینان داده اند که انجام آن کار ایرادی ندارد و تنها باید به انجام آن اعتراف کند. این شیوه باعث می گردد که کودک خونسردانه کار اشتباهش را تکرار کند.
پورشایگان به روش درست اشاره نمود و گفت: والدین باید در انتخاب کلمات در صحبت با کودک دقت نمایند! به جای جمله قبلی ما می توانیم بگوییم، چون عمدا این کار اشتباه را انجام ندادی و متوجه ضرر های کاری که کردی، نبودی تو را می بخشیم و بعد از اینکه کودک به کار خودش اعتراف کرد می توانید از او بخواهید که دفعه بعد این کار را تکرار نکند، چون این زیان ها را دارد و برایش در خصوص ناراحتی و ضرری که این کار برای خودش یا اطرافیان ایجاد می نماید، شرح دهید.
کودک، نگران اعتباری است که نزد پدرومادر یا اطرافیان دارد
روانشناس کودک و نوجوان در ادامه درباره علت دروغگویی کودک شرح داد: وقتی کودک از قبول اشتباهش سر باز می زند و به اصطلاح زیر بار نمی رود که دروغ گفته و فلان کار را انجام داده و بعد منکر شده است به این علت است که می خواهد عزت نفسش را حفظ کند. در واقع کودک نگران اعتباری است که نزد پدرومادر یا اطرافیان دارد و نمی خواهد جلوی آن ها خرد گردد. تحسین دیگران و برداشتی که از کودک دارند که تو بچه خوبی هستی… یا خیلی باهوشی و… باعث می گردد کودک برای خودش یک جایگاه را در فکر اطرافیان تصور کند که با برملاشدن اشتباهش این جایگاه ممکن است به کلی فرو بریزد.
وی اضافه نمود: کودک نگران این است که ارزشش در نزد پدرومادر کم گردد و به همین علت دروغ می گوید. این مساله از این جهت اهمیت دارد که در مقابل اشتباهات یا کاستی های کودک ارزش و اعتبار او را زیر سوال نبریم و در مقابل اشتباهات او واکنش شدید نشان ندهیم. مثل اینکه بگوییم دیگر به تو اعتماد ندارم که دروغ گفتی یا اینکه دیگر دوستت ندارم… این جملات اشتباه است و احساس پنهان کاری و دروغ را در کودک تقویت می نماید.
به کودک احساس امنیت بدهید
این روانشناس در نهایت تاکید نمود: به جای این برخورد ها بهتر است به او بگوییم که تو پسر یا دختر خیلی خوبی هستی و ما دوستت داریم، اما اگر به این کار اشتباه ادامه بدهی این ضرر ها را برای تو و بقیه دارد و به او یاد بدهیم که اگر اشتباهی انجام دادی، اما حقیقت را گفتی و به کارت اعتراف کردی ما زودتر تو را می بخشیم تا اینکه اصلا نگویی. با این روش کودک احساس امنیت و آرامش بیشتری می نماید و احساس بی ارزشی و طرد شدن به او دست نمی دهد.
منبع: فرارو