معمای وام صندوق بین المللی پول به ایران - زرین گراف

از وبسایت وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی دیدن نمایید.

بلومبرگ در نوشتاری با عنوان صندوق بین المللی پول چگونه می تواند به رغم مخالفت های واشنگتن به ایران یاری کند اضافه نمود:در این میان روش هایی برای رفع نگرانی های آمریکا در خصوص دسترسی جمهوری اسلامی به یاری های اقتصادی وجود دارد. اپیدمی ویروس کورنا اقتصاد ایران را به خطر انداخته است. این کشور مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه در سراسر دنیا که شاهد کاهش درآمدهای صادراتی بوده اند، با بحران تراز پرداختی روبرو است به ویژه این مشکل پس از سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ افزایش داشته است.

برایان هوک رییس گروه اقدام ایران فاش کرد که دولت ترامپ دسترسی جمهوری اسلامی به 90 درصد ذخایر ارزی خود را محدود نموده و حتی در شرایطی که ایران قادر به دستیابی به این وجوه باشد، تهیه تجهیزات پزشکی سخت است. جان اسمیت رییس پیشین دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری هم در این خصوص گفت: تحریم های آمریکا احتمالا بسیاری از شرکت ها را از صادرات دارو و تجهیزات پزشکی به ایران منصرف نموده است.

در این شرایط ایران برای مدیریت این بحران و سهولت واردات تجهیزات پزشکی، از ابزار سریع اقتصادی صندوق بین المللی پول وام اضطراری 5 میلیارد دلاری درخواست نموده؛ ابزاری که به وسیله آن 50 میلیارد دلار اعتبار در اختیار کشورهای کم درآمد و در حال توسعه ای قرار می گیرد که تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا با چالش تراز پرداخت روبرو شده اند.

اگرچه ایران آخرین بار 60 سال پیش از صندوق بین المللی پول وام دریافت نموده، اما رابطه خوبی با صندوق حفظ نموده است.

اما به نظر می رسد ایالات متحده میخواهد مانع دسترسی ایران به این وام درخواستی شود. سهم رای ایالات متحده تنها حدود 16 و نیم درصد است و این بدان معناست که این کشور فاقد حق وتو در هیات مدیره صندوق بین المللی پول است، اما واشنگتن حتی اگر قادر به وتوی وام ایران نباشد، می تواند از قدرت تحریم های خود برای خرابکاری در پرداخت این وام استفاده کند.

از سوی دیگر، اتحادیه اروپا گفته است که از درخواست ایران پشتیبانی می نماید و از دولت ترامپ خواسته شرایط را برای پرداخت این وام به تهران تسهیل کند. در این میان بی تردید دولت ترامپ در پی راهی برای توجیه آن است که وام پرداختی به ایران ممکن است به جای هزینه برای مقابله با کرونا صرف رفع کردن نیازهای اقتصادی کشور شود.

راه های پیش روی صندوق بین المللی پول برای پرداخت وام به ایران

اما صندوق بین المللی پول می تواند برای رفع نگرانی های دولت ترامپ اقداماتی انجام دهد؛ نخست آنکه این نهاد می تواند دلار را حذف نموده و وام ایران را به یورو پرداخت کند به ویژه آنکه اتحادیه اروپا تأمین کننده اصلی کالاهای پزشکی برای ایران است، تهران هم می تواند این اقدام را بپذیرد.

دوم، وام را می توان در حساب بانک مرکزی ایران در اروپا نگهداری کرد. این بدان معنی است که وام مذکور در سیستم اقتصادی اروپا هزینه می شود و بنابراین هزینه کرد این وام تحت نظارت ناظران انجام شود تا از هرگونه سوء استفاده احتاقتصادی ممانعت شود. ضمن آنکه دولت ترامپ خود سیستم مشابهی را به عنوان بخشی از تجارت بشردوستانه و به وسیله سوییس در ماه فوریه (بهمن) راه اندازی و اجرا نموده است که به بانک مرکزی ایران این امکان را می دهد از دارایی ها در سوییس در قبال پرداخت صادرات بشردوستانه توسط شرکت های سوییسی استفاده کند.

مقامات واشنگتن می دانند که وام به ایران می تواند کم خطر باشد و آنچه دولت ترامپ در پی ممانعت از آن می باشد، یک شکست سیاسی است. بدین منظور، صندوق بین المللی پول می تواند به دنبال روش دیگری برای تأمین حمایت اقتصادی باشد؛ به عنوان مثال این نهاد می تواند با ایجاد امکان فروش بعضی دارایی های ایران در صندوق به یک کشور ثالث مانند یک کشور اروپایی، دسترسی ایران را به ارزهای رایج خارجی بیشتر کند.

در این سناریو، صندوق بین المللی پول بخشی از دارایی های 1.55 میلیارد دلاری ایران در این نهاد را به خریدار واگذار می نماید و در ازای آن مبلغی به صورت یک ارز خارجی مانند یورو به ایران پرداخت می شود تا به حساب بانک مرکزی ایران که در خارج نگهداری می شود واریز شود.

وجوه مذکور مطابق همان اقدامات نظارتی که در بالا شرح داده شد، هزینه می شوند و چنین معامله ای نیازی به تصویب هیات رییسه صندوق بین المللی پول ندارد.

اما سوال دیگر این است که با وجود ممکن بودن چنین روشی، آیا صندوق بین المللی پول اراده ای برای انجام این کار دارد؟

312 310