خبرنگاران رنج روزافزون کرونا برای معلولان - زرین گراف

حمیده 40 ساله است، شناسنامه اش هم همین را می گوید، اما به چشمانش که خیره می شوی، رد زنی 50 - 60 ساله را می بینی، در کودکی پدر و مادرش را از دست داده و تحت سرپرستی اقوام و آشنایان و با کمک خیران گذران عمر کرده است.

ازدواج ناموفقی نیز داشته و شوهر معتادش او را با یک کودک 2 ساله رها کرده و اکنون او باید هم خرج خود و هم دخترش را تامین کند، سال هاست که خیاطی و گلدوزی می کند،گاهی نیز دست بافته هایش را در کنار خیابان به رهگذران عرضه کرده و از این طریق زندگی خود را می چرخاند.

به ویلچر فرسوده اش اشاره می کند و می گوید: دیگر عمر خود را کرده و به زور مرا به این سو و آن سو می برد هر چند که در شهری که معابر و ساختمان هایش بدون توجه به نیاز معلولان احداث شده تردد به سختی و تنها با کمک شهروندان ممکن است.

این روزها کرونا بر مسائل حمیده اضافه نموده است، دیگر مثل گذشته کسب و کارش نمی چرخد، زنان همسایه کمتر سفارش دوخت لباس به او می دهند، در معابر نیز مشتریان دست بافته هایش بسیار کم شده اند، افزایش اجاره ها نیز برایش دردسرساز شده و کمک های ناچیز دستگاه های حمایتی نیز کفاف خرج او و دخترش را نمی دهد.

قادر نوجوان 14 ساله، لاغر اندام که جین آبی پاره به تن دارد و کلاه پشمی لبه دار بر سر، با پای لنگان در خیابان گل می فروشد، تنها نان آور خانه و مادر مریض و 2 خواهرش است، برغم همه مسائل از درس و مشقش هم عقب نمانده است.

وی می گوید: مستمری بهزیستی بسیار کم است و مجبور هستم برای تامین خرج زندگی در این برف و سرما در چهارراه ها گل فروشی کنم، مسوولان باید بیشتر از اینها به معلولان رسیدگی کرده و در گذران زندگی کمک حال آن ها باشند.

به گزارش خبرنگاران، در استان اردبیل 38 هزار معلول تحت پوشش بهزیستی قرار گرفته و بسکمک از معلولان نیز وجود دارند که یا خود نخواسته اند و یا امکانات بهزیستی امکان پوشش آنها را نمی دهد و هنوز بسکمک در صف انتظار حمایت این سازمان قرار دارند.

معلولان استان اردبیل مسائل عدیده ای دارند، از مشکل شغل تا مسکن ، ازدواج و حتی تردد راحت در معابر شهری.

بیشتر معلولان اما نداشتن شغل را مهم ترین مشکل خود ذکر کرده و می گویند که با وجود داشتن تحصیلات و تخصص مجبور به دستفروشی در خیابان هستند، در کارخانه ها و ادارات نیز گویا به آنها نیازی نیست.

به گفته آنها، با اینکه در قانون اختصاص سه درصد از سهم استخدام ها به معلولان پیش بینی شده است ولی کمتر اداره و صاحب کارگاه و کارخانه ای به این مصوبه توجه می کند.

تامین مسکن هم در زمانه ای که نرخ ها سر به فلک کشیده است از مسائل دیگر معلولان استان است، با اینکه در سال های اخیر مسکن مورد نیاز تعداد قابل قابل توجهی از معلولان توسط بهزیستی تامین شده ولی هنوز بسکمک از آنها از داشتن سرپناه مناسب بی بهره اند.

به گفته صاحب نظران، در زمینه ازدواج نیز معلولان با مشکل روبرو اند، آنها این حق را دارند تا شریک زندگی برای خود انتخاب کنند اما کمتر کسی پیدا می شود که با فرد معلول ازدواج کند و بیشتر آنها مجبورند که خواسته و ناخواسته شریک زندگی خود را از بین معلولان انتخاب کنند که این امر نیز در کنار برخی مزیت ها در تامین هزینه های زندگی و گذران عمر مسائل جدیدی برای آنها ایجاد می کند.

تامین امکانات ورزشی هم از دیگر خواسته ها و مسائل معلولان استان اردبیل است چرا که نبود امکانات مناسب برای حمل و نقل و هزینه های بالای ورزش آن ها را برای استفاده از این امکانات دچار مشکل کرده است.

شهر و معماری شهری نیز در این میان از مسائل معلولان است، عدم مناسب سازی معابر برای تردد راحت معلولان، مشکل تردد در ساختمان های اداری و عمومی و حتی مجتمع های مسکونی، مشکل حمل ونقل و جابجایی درون و برون شهری، نبود امکانات مناسب بهداشتی بین جاده ای، نبود امکانات در مراکز خرید، نبود جایگاه های مناسب در پارک و کنار خیابان ها نیز از دیگر مسائلی است که معلولان به آن اشاره می کنند.

کرونا و افزایش مسائل معلولان

شیوع ویروس کرونا در یک سال گذشته در کنار آحاد جامعه، معلولان را بیشتر از دیگر اقشار تحت آزار و آسیب قرار داده و زندگی در این شرایط برای جامعه معلولان سخت تر شده است.

بدلیل وجود نقص در قوانین مربوط به برخورداری معلولان از خدمات مختلف اجتماعی، زندگی در شرایط کرونا نیز برای این قشر مشکل بوده بطوریکه در این شرایط افزایش هزینه های زندگی، تورم، افزایش سرسام آور قیمت مسکن و سایر هزینه های زندگی مسائل آنها را افزایش داده است.

فریدون بابایی فرماندار خلخال در این باره گفت: با شیوع کرونا افزایش میزان مراجعات مختلف معلولان به فرمانداری جهت ارائه مسائل زندگی حاکی از افزایش مشکل این گروه آسیب پذیر است.

وی با اشاره به مشکل اشتغال معلولان و موثر نبودن قانون مربوط به اختصاص و جذب سه درصد از مجموع ظرفیت استخدامی ادارات به جامعه معلولان گفت: پرداخت تسهیلات بانکی به معلولان جهت ایجاد اشتغال، تامین مسکن و یا حل مسائل زندگی نیز با توجه به اینکه بیشتر این افراد به علت بیکاری و فقدان شغل توانایی پرداخت بدهی وام گرفته شده را ندارند، طرح مناسبی برای حل مسائل این گروه اجتماعی نیست.

بهزاد ستاری ، مدیرکل بهزیستی استان اردبیل هم درباره شرایط سخت کرونا برای معلولان گفت: بهزیستی در کنترل، نظارت، پایش و پیگیری های بموقع بویژه از طریق کارکنان مراکز نگهداری و مراقبتی تلاش می کند.

وی اضافه نمود: تمام مراقبت ها و تلاش ها در زمینه مقابله با این بیماری بر این پایه استوار است که سازمان بهزیستی طبق وظیفه ذاتی خود که حمایت از افراد جمعیت هدف است، طبق پروتکل ها، بخشنامه ها و آیین نامه های سازمان عمل کند به طوری که از زمان شیوع ویروس کرونا در جامعه تا به امروز در مراکز نگهداری وابسته به بهزیستی در استان فوتی نداشتیم.

تلاش دولت برای رفع مسائل معلولان

در حالی که مسائل جامعه معلولان بویژه در استان اردبیل همچنان دغدغه ای انکار نشدنی است اما دولت با برنامه های حمایتی و نیز پیشگیرانه در جهت رفع این مسائل تلاش می کند.

رویکرد سازمان بهزیستی بعنوان متولی اصلی معلولان مقابله و پیشگیری از معلولیت هاست با اقدامات بهداشتی و درمانی از جمله مشاوره، آزمایش های ژنتیکی و غربالگری است اما در کنار این مهم سیاست حمایتی از جامعه معلولان را نیز در حال اجرا دارد.

بهزاد ستاری ، مدیرکل بهزیستی استان اردبیل در این زمینه گفت: پارسال در استان اردبیل بیش از 16 هزار کودک غربالگری شنوایی و 75 هزار کودک سه تا 6 ساله مورد غربالگری بینایی در قرار گرفته اند.

وی با بیان اینکه ارائه مشاوره و آزمایش ژنتیکی برای خانواده های تحت پوشش بهزیستی رایگان است، اضافه نمود: بهزیستی استان امسال تا به امروز در مجموع به سه هزار و 500 نفر مشاوره و آزمایش ژنتیکی رایگان ارائه کرده که از این تعداد از 180 نفر آزمایش ژنتیکی رایگان گرفته شده است.

وی با اشاره به پوشش 38 هزار معلول در استان اردبیل از فعالیت 42 مرکز نگهداری سالمندان و معلولان ذهنی و روانی در استان اردبیل خبر داد و بیان نمود: از این تعداد مراکز 16 مرکز شبانه روزی و 26 مرکز هم روزانه است.

ستاری یکی از مسائل مددجویان و معلولان تحت پوشش بهزیستی را مسکن دانست و اضافه نمود: سازمان بهزیستی در کنار تامین سایر نیازمندی های خانواده های زیرپوشش با اجرای برنامه های متنوع و استفاده از امکانات خیرین، نهادها و ارگان های مختلف نسبت به تامین مسکن نیازمندان اقدام می کند.

وی درباره تامین مسکن معلولان گفت: امسال در مجموع 250 واحد مسکن در استان اردبیل به مددجویان و معلولان تحت پوشش بهزیستی واگذار شده است.

ستاری با بیان اینکه بازتوانی، توانمندسازی و خوداتکایی افراد و خانوارهای تحت پوشش یکی از اولویت های بهزیستی است، اظهارداشت: امسال با برنامه ریزی های انجام شده قرار بود زمینه اشتغال 770 نفر مددجوی تحت پوشش بهزیستی استان فراهم شود که تا به امروز بیش از 50 درصد این امر تحقق یافته است.

وی اضافه نمود: با اینکه با مشغول به کار شدن مددجو، وی و خانواده آن از چرخه خدمات دریافت مستمری سازمان خارج می شوند ولی باز از سایر خدمات و حمایت های ارائه شده سازمان بهره مند هستند.

ستاری با بیان اینکه کارفرمایان می توانند از مشوق های بکارگیری معلولان استفاده کنند، ادامه داد: هر کارفرمایی فردی از جامعه هدف بهزیستی را بکار گیرد حق بیمه آن فرد به مدت پنج سال را بهزیستی پرداخت خواهد کرد.

او اضافه نمود: همچنین بر اساس قانون برنامه ششم توسعه هر کارفرمایی معلولی را بکار گیرد با توجه به شدت معلولیت تا 50 درصد حقوق فرد شاغل را سازمان بهزیستی پرداخت خواهد کرد.

مدیرکل بهزیستی استان اردبیل درباره اشتغال معلولان هم گفت: تلاش اداره کل بهزیستی این است که سهم سه درصدی معلولان از اشتغال در دستگاه های اجرایی استان محقق شود چرا که اشتغال یکی از مهم ترین و اساسی ترین عوامل خودکفایی و استقلال فردی این قشر است.

ستاری اضافه نمود: ارائه خدمات توانبخشی حرفه ای و آماده سازی شغلی برای دستیابی به فرصت های شغلی مناسب با حفظ کرامت انسانی، ایجاد عدالت اجتماعی و تامین استقلال نسبی از دیگر اقدامات این اداره کل در زمینه اشتغال مددجویان تحت پوشش در استان است.

وی با بیان اینکه بدهی های دانشجویان معلول و غیرمعلول بهزیستی استان تا خاتمه سال 98 به مراکز دانشگاهی پرداخت شده است، اظهارکرد: همزمان با هفته معلولان از سامانه کمک هزینه دانشجویان رونمایی خواهد شد و هزینه ها و شهریه دانشجویان تحت پوشش بهزیستی با ثبت نام در این سامانه به خود دانشجویان پرداخت خواهد شد.

مدیرکل بهزیستی استان اردبیل 2 برابر شدن اعتبارات مناسب سازی اماکن عمومی و ساختمان ها و منازل معلولان مورد اشاره قرار داد وگفت: مناسب سازی ادارات در اردبیل از میانگین کشوری بیشتر است به طوری که امسال مناسب سازی ادارات برای معلولان و افراد دارای مشکل در سطح کشور 43 درصد بوده که این رقم در استان اردبیل 55 درصد می باشد.

ستاری با اشاره به اینکه حق پرستاری معلولان ضایعه نخاعی با رشد 2 برابری از 2 میلیون و 500 هزار ریال در هر ماه به پنج میلیون و 540 هزار ریال افزایش یافته است، اضافه نمود: سازمان بهزیستی به 450 خانوار تحت پوشش در استان اردبیل حق پرستاری معلولان ضایعه نخاعی پرداخت می کند.

او از بیمه کردن معلولان روستایی و عشایری در بازه سنی 18 تا 50 سالگی و بازنشسته شدن و بهره مندی آنها در 58 سالگی خبر داد و از آنها خواست تا نسبت به ثبت نام در بیمه بازنشستگی و کار افتادگی اقدام کنند.

ستاری ادامه داد: مستمری مددجوی تحت پوشش بهزیستی امسال نسبت به پارسال 15 درصد افزایش داشت که در لایحه سال 1400 پیش بینی شده که حداقل 45 درصد افزایش یابد که انتظار می رود کنندگان مجلس شورای اسلامی همکاری لازم در این خصوص را داشته باشند.

وی با بیان اینکه توانبخشی برند و نماد سازمان قلمداد می شود، اضافه نمود: فعال سازی کمیته مناسب سازی اماکن و فضاهای عمومی در مرکز و شهرستان ها، راه اندازی خانه های کوچک معلولان، طرح مراقبت در منزل، گسترش موسسات خیریه، مراکز مشاوره روانشناختی معلولان، پذیرش بیش از 9 هزار نفر از افراد پشت نوبت، تامین مسکن، توجه به ورزش معلولان از جمله خدمات ارائه شده به این افراد است.

مدیرکل بهزیستی استان اردبیل با اشاره به اهمیت توجه به معلولان گفت: تلاش می کنیم جذب 3 درصدی معلولان در دستگاه ها محقق شود و تسهیل ازدواج این بخش از جامعه در اولویت برنامه ها قرار گرفته است.

ستاری با ارج نهادن به جامعه معلولیت به ویژه روشندلان گفت: تمامی اقشار و افرادی که از ناتوانی رنج می برند به نوعی نیازمند حمایت، توجه و رسیدگی به نیازهای خود هستند تا از این طریق امکان برخورداری از شرایط و امکانات شهری برای این افراد فراهم شود.

وی با بیان اینکه دستگاه های دولتی جوابگوی تمامی نیازهای اشتغال افراد جامعه نیست، بیان نمود: به منظور کاهش بیکاری در بین روشندلان لازم است انجمن و نابینایان به ارائه طرح های ابتکاری بپردازند و با حمایت سازمان و بهره گیری از تسهیلات نسبت به ایجاد اشتغال همت کنند.

ستاری با بیان اینکه بهزیستی استان از تمام ظرفیت خود برای کمک به توانمندسازی معلولان استفاده خواهد کرد، اضافه نمود: تامین وسایل کمک توانبخشی، پیگیری به موقع پرداخت شهریه های دانشجویی و تلاش در راستای جذب سه درصدی افراد دارای معلولیت از جمله مطالباتی بوده که از سوی جامعه معلولان استان مطرح بوده و برای تحقق آن تلاش می کنیم.

مدیرکل بهزیستی استان اردبیل بیان نمود: تامین مسکن، مناسب سازی اماکن و فضاهای عمومی، پرداخت هزینه های درمانی، توجه ویژه در پرداخت ایاب و ذهاب، فراهم ساختن زمینه های ازدواج آسان، ورزش معلولین و پیام رسانی به روشندلان از طریق شبکه های مجازی از دیگر مطالبات این قشر از افراد جامعه است.

مسعود امامی یگانه ، فرماندار اردبیل هم گفت: بهزیستی را به عنوان دبیرخانه کمیسیون مناسب سازی فضای شهری برای تردد راحت معلولان دارای اختیارات جامع و وسیع در تصمیم گیری های کلان گفت و اضافه نمود: نهادهای مرتبط باید اعتبارات و تجهیزات مناسب را در نظر بگیرند تا کار مشترکی برای مناسب سازی فضای شهری در تردد راحت و سهل جامعه معلولان فراهم آید.

وی بیان نمود: عمده مشکل معلولان در فضای شهری و اماکن عمومی اردبیل عدم اجرای مناسب رمپ، ورودی ها، آسانسورها و سرویس های بهداشتی است.

او اضافه نمود: ساماندهی و مناسب سازی محیط شهری به منظور دسترسی معلولین و جانبازان و رفع موانع مشارکت و حضور افراد معلول در محیط های شهری بویژه اماکن عمومی باید در دستور کار همه دستگاه ها قرار گیرد.

فرماندار اردبیل ادامه داد: رعایت ضوابط در ساخت و سازها و نظارت دقیق بر اعمال آن از سوی دستگاه های متولی از جمله نظام مهندسی، شهرداری ها و سایر ارگان ها و مراجع ذیربط به ویژه در اجرای پروژه ها با کاربری عمومی و خدماتی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

امامی یگانه اضافه نمود: عمده مشکل معلولان در فضای شهری و اماکن عمومی عدم اجرای مناسب رمپ، ورودی ها، آسانسورها و سرویس های بهداشتی است.

به گفته وی نسبت به اصلاح برخی ایرادات در معابر عمومی و ساختمان های شهر اردبیل اقدام شده ولی هنوز برای ایجاد ساز و کارهای مناسب موضوع باید با جدیت دنبال شود.

حمید لطف اللهیان ، شهردار اردبیل هم گفت: عملکرد شهرداری در قبال فراهم کردن خدمات رفاهی برای معلولان بجا و لازم بوده اما به هیچ وجه کافی نیست.

وی اضافه نمود: بدیهی است شهرداری باید امکاناتی را برای جامعه نابینایان فراهم کند تا این قشر از رفاه بیشتری برخوردار باشند و همچون اعضای دیگر جامعه بتوانند امورات روزمره خود را با کیفیت بهتری انجام دهند.

لطف اللهیان تحقق ایجاد شهری با رفاه و شرایط مناسب برای معلولان را مستلزم مشارکت شهروندان دانست و اضافه نمود: تمامی توسعه و پیشرفتی که در شهر رخ می دهد مدیون مشارکت شهروندان است و ایجاد خدمات رفاهی برای جامعه معلولین نیز از این قاعده مستثنی نیست.

او ادامه داد: این حضور نشان از اهمیت جایگاه جامعه معلولان است که شهرداری اقداماتی چون مناسب سازی، تامین زمین برای محل دفتر انجمن و صدور مجوزهای لازم در این زمینه را انجام داده و امروز نیز مطالبات این انجمن را مورد بررسی قرار خواهد داد تا در سال آینده محقق شود.

لطف اللهیان گفت: امروز ساختن شهری خوب نه تنها وظیفه شهرداری است بلکه سایر نهادها نیز باید در این امر مشارکت داشته باشند تا شهری زیبا همراه با خدمات رفاهی برای شهروندان بخصوص جامعه معلولان داشته باشیم.

گزارش: یعقوب شاددل