همه چیز درباره گل لیسیانتوس؛ انواع، خصوصیات و نکات کشت - زرین گراف

خصوصیات گیاه شناسی

گل های لیسیانتوس با نام علمی Eustoma russellianum گیاهان چند ساله یا دوساله حساسی هستند که اغلب به صورت یکساله رشد می نمایند. این گیاه که جزو خانواده گل سپاسیان است، حدود 30 تا 90 سانتی متر بلند می گردد و دارای گل های زنگوله ای شکل با گلبرگ های خیره نماینده است که روی یک یا چند ساقه عمودی شکوفا می شوند. گل های لیسیانتوس معمولا به رنگ های سفید، صورتی، بنفش و کرم و گاهی اوقات زرد، زردآلویی یا قرمز هستند. شاخ و برگ آن هم سبز تیره، نیزه ای شکل و کمی گوشتی است.

لیسیانتوس در دسته گل عروس و سایر موارد خاص کاربرد فراوانی دارد. بعد از کاشت بذر این گیاه، معمولا گلدهی آن تا شش ماه طول می کشد. بنابراین، بیشتر باغبان های خانگی نگهداری از این گیاه را از نهال های کوچک گلخانه ای شروع می نمایند و لیسیانتوس را به صورت یکساله رشد می دهند.

انواع گل لیسیانتوس

گونه های لیسیانتوس از نظر رنگ و مقدار با یکدیگر تفاوت دارند و بیشتر در تابستان شکوفا می شوند. ارقام تازهی که در تابستان شکوفا می شوند تا پاییز به شکوفایی خود ادامه می دهند. بعضی از این گونه ها و ارقام عبارت اند از:

• Balboa: این گونه دارای بیش از دوجین گل در هر بوته است که همه در رنگ های آبی هستند.
• Flamenco: این گونه تک گل و مقاوم به گرما است که در رنگ های صورتی، سفید و زرد دیده می گردد.
• Maurine: گونه ای بوته ای و مقاوم در برابر گرما که مناسب برای گلدان های روی بالکن و پاسیو شما هستند.
• Sapphire Pink Rim: این گیاه جمع و جور با 12 تا 15 سانتی متر ارتفاع، شکوفه های سفید با لبه های صورتی دارد.
• Echo Blue: این گونه بلند تا 86 سانتی متر ارتفاع دارد و گل های آن آبی تیره هستند. این گونه از لیسیانتوس از اواسط تابستان تا فصل یخبندان شکوفا می گردد.

اهمیت فرهنگی گل لیسیانتوس

گل لیسیانتوس نمادهای فراوانی دارد. این گل اغلب با جذابیت و صمیمیت هم معنا است. این ویژگی لیسیانتوس را به یک انتخاب محبوب در دسته گل هایی تبدیل می نماید که برای ابراز تحسین و احترام هستند. این گل نمادی از پیوند پایدار هم هست و اغلب در ترتیبات عروسی برای نشان دادن یک پیوند مشترک همیشگی استفاده می گردد.

رنگ گل لیسیانتوس نیز به نمادگرایی آن یاری می نماید. گل های لیسیانتوس سفید نماد خلوص و معصومیت هستند، در حالی که گل های صورتی آن حس عاشقانه و جذابیت را منتقل می نمایند. گل لیسیانتوس بنفش هم اغلب با ارزش های سلطنتی و سنتی مرتبط است و معمولا به معنای سلطنت و اشرافیت به کار می رود.

بر خلاف بسیاری از گل های دیگر، لیسیانتوس عطر و رایحه ای قوی ندارد. جذابیت آن بیشتر در زیبایی بصری و نمادگرایی آن نهفته است. ظاهر ظریف و رز مانند این گل برای برجسته کردن آن در هر چیدمانی کافی خواهد بود.

زیستگاه و پراکندگی گل لیسیانتوس

لیسیانتوس بومی منطقه ها گرم شمال آمریکای جنوبی، جنوب ایالات متحده آمریکا، سواحل دریای کارائیب و مکزیک است. این گیاه با ارزش مالی بالا در ابتدا در این منطقه ها کاشته شد و بعد از آن، به سایر منطقه ها و کشورهای دنیا انتقال یافت.

آب و هوای مورد علاقه لیسیانتوس

لیسیانتوس یک گیاه گرما دوست و بومی شمال آمریکای جنوبی و منطقه های است که روزهای خشک و شب های گرم تابستانی دارند. این گیاه گرما و خشکسالی ملایم را تحمل می نماید اما در منطقه ها با رطوبت زیاد شرایط خوبی نخواهد داشت. گیاهان لیسیانتوس در دمای بین 15 تا 23 درجه سانتی گراد رشد می نمایند و ممکن است در دمای کمتر از منفی 2 درجه سانتی گراد زنده بمانند.

احتیاجهای خاک

لیسیانتوس خاک غنی از مواد آلی مانند کود دامی، کمپوست یا خاک برگ را ترجیح می دهد. این خاک باید زه کشی خوبی داشته باشد و غرقابی نباشد. در غیر این صورت، ممکن است منجر به پوسیدگی ریشه های لیسیانتوس گردد. بسترهای کاشت گیاه گلخانه ای و گلدان های مرتفع برای کاشت این گیاه مناسب هستند.

گل لیسیانتوس به pH متعادل خاک بین 6.5 تا 7.0 احتیاج دارد. خاک بسیار اسیدی یا قلیایی باعث زرد شدن شاخ و برگ، قدرت کمتر و کاهش شکوفه های لیسیانتوس می گردد.

باغبانی گل لیسیانتوس

هرس مناسب این گل های تابستانی می تواند برای بار دوم گل هایی را در پاییز به ارمغان آورد. با بریدن پایین ساقه ها پس از شکوفه دهی اولیه این گل هرس آن را شروع کنید. سپس گیاه را با آبیاری و کود منظم سرشار از مواد مغذی نموده و خاک آن را عاری از علف های هرز نگه دارید. با این مراقبت ها می توانید در اواسط پاییز در پی گلدهی دوم لیسیانتوس باشید.

تعویض گلدان لیسیانتوس هم بخش مهمی از فرایند باغبانی آن است. گونه های کوتاه تر این گیاه در گلدان هایی پر از خاک معمولی گلدان به خوبی رشد می نمایند. رنگ های این گل در گلدان هایی که گل های دیگر مانند میخک، گل اشرفی و میمونی کاشته شده اند، با رنگ های این گل ها به خوبی ترکیب می شوند. اگر گلدان این گیاه را در فضای باز نگهداری می کنید، هر سال با رشد تازه به گلدان بزرگتری احتیاج خواهد داشت.

این گل در بستر گلخانه یا گلدان به فاصله 7 تا 10 سانتی متر از گل های دیگر کاشته می گردد. گلدان این گل باید به مقدار کافی عمیق باشد تا توپ ریشه در آن قرار بگیرد. گونه های بلندتر لیسیانتوس به گلدان های عمیق تری احتیاج دارند و ممکن است احتیاج به قیم داشته باشند. قرار دادن این گیاهان با قیم به آن ها امکان می دهد که از یکدیگر به خوبی حمایت نمایند. گلدان های تراکوتا و سفالی انتخاب های خوبی برای لیسیانتوس هستند.

زمستان گذرانی هم برای رشد صحیح و سالم لیسیانتوس اهمیت بسیاری دارد. در منطقه های که لیسیانتوس چند ساله است، برای ادامه شکوفه دادن آن، ساقه های پژمرده این گل را قطع کنید و در طول ماه های زمستان اندازه کوددهی به آن را کاهش دهید. در منطقه ها سردتر ممکن است روی زمین اطراف این گل مالچ سبک بپاشید تا بتواند تا فصل بهار زنده بماند. بعضی از باغبانان امکان رشد لیسیانتوس در گلدانی در داخل خانه و گلدهی در فصل زمستان را هم فراهم می نمایند. راز گلدهی لیسیانتوس در فصل زمستان و در محیط آپارتمان در این است که به آن نور کافی روشن و دمای کنترل شده بدهید و با آفات رایج داخل خانه مانند کنه ها و پشه های قارچی هم مقابله کنید. بعلاوه، باید لیسیانتوس را ماهیانه با یک کود رقیق شده ضعیف تغذیه کنید.

فصل کاشت

گیاهان لیسیانتوس را دو تا چهار هفته قبل از آخرین یخبندان می کارند تا یک دوره خاک خنک را تجربه نمایند. این گیاهان با شروع فصل بهار دوباره جوانه می زنند و رشد می نمایند.

روش های تکثیر لیسیانتوس

این گیاه را می توان به وسیله تقسیم ریشه یا کاشت بذر تکثیر کرد. هر یک از این روش های تکثیر لیسیانتوس هم فوت و فن های خاص خود را دارند.

تکثیر لیسیانتوس به وسیله تقسیم ریشه

در منطقه ها گرم زمستانی که لیسیانتوس گیاهی چند ساله است، گاهی اوقات با تقسیم ریشه در زمستان تکثیر می گردد. برای این کار شما به یک بیل، ابزار برش تیز و ماله احتیاج دارید. روش تقسیم ریشه لیسیانتوس هم به ترتیب زیر است:

• کار خود را با برش دادن ساقه ها و شاخ و برگ ها تا کمی بالاتر از سطح زمین شروع کنید.
• از یک بیل برای کندن کل گیاه بهره ببرید و تا جایی که ممکن است ریشه ها از جمله ریشه های بلند گیاه را نگه دارید.
• توپ ریشه را با یک چاقوی تیز یا ماله به چند قسمت تقسیم کنید و روی هر قسمت مقداری سبزه یا جوانه بپاشید.
• بلافاصله پس از آن، قطعات ریشه به دست آمده را در همان سطحی که در محل اصلی خود قرار گرفته بودند دوباره بکارید و کاملا آبیاری کنید. رشد تازه این گیاه باید ظرف چند هفته پس از تقسیم ریشه شروع گردد.

تکثیر لیسیانتوس با کاشت بذر

5 تا 6 ماه طول می کشد تا لیسیانتوس رشد یافته از بذر به مرحله گلدهی و بلوغ برسد. در منطقه ها گرم تر می توان در اواخر تابستان بذرهای لیسیانتوس را در باغ کاشت تا در بهار بعد شکوفا شوند. از آنجایی که جوانه زنی این گیاه به نور و دما بستگی دارد، بهتر است بذرها را در داخل خانه بکارید و برای کاشت در باغ آماده کنید. برای این کار به بستر گلخانه ای یا گلدان های کوچک، خاک مخلوط مخصوص کشت گیاهان، پوشش های پلاستیکی، لامپ های رشد، خاک گلدان و کود احتیاج دارید. پس از آماده کردن این لوازم مراحل زیر را دنبال کنید:

• بستر گلخانه ای یا گلدان کوچک را با خاک مخصوص کاشت بذر مرطوب شده پر کنید.
• بذر را روی سطح خاک بپاشید. بذرهای لیسیانتوس ریز هستند و اغلب به صورت گلوله فروخته می شوند که کار با آن ها بسیار آسان تر است.
• گلدان یا بستر را با پلاستیک بپوشانید و آن را زیر لامپ های رشد قرار دهید. روزانه 16 ساعت نور و دمای بین 21 تا 23 درجه سانتی گراد برای جوانه زدن بذرها فراهم کنید.
• هنگامی که بذرها جوانه زدند، پلاستیک را بردارید و لامپ های رشد را چند سانتی متر بالاتر از روی جوانه ها نگه دارید. درجه حرارت را بین 15 تا 23 درجه سانتی گراد را برای رشد این جوانه ها حفظ کنید، هر هفته آن را با کود ملایمی تغذیه کنید و اجازه ندهید خاک خشک گردد.
• در طول هفت یا هشت هفته، جوانه ها را در خاک مخلوط گلدان معمولی بکارید. دما را کنترل و حفظ کنید تا از 23 درجه سانتی گراد تجاوز نکند چون دمای بیشتر از آن ممکن است باعث از دست رفتن جوانه ها گردد. با برنامه منظم آبیاری و کود دهی به نگهداری از جوانه ها ادامه دهید.
• در حدود پنج ماهگی این گیاهان باید حدود 10 سانتی متر ارتفاع داشته باشند. در این زمان می توانید آن ها را در باغ بکارید چون ریشه آن ها به مقدار کافی محکم شده است.
• کاشت این گیاه در باغ یا باغچه فقط در صورتی که خطر یخبندان کاملا رفع شد درست است.

تکثیر لیسیانتوس از بذر معمولا کار گلخانه داران تجاری و باغبانان با تجربه است چون زمان جوانه زدن آن طولانی خواهد بود و به مراقبت های خاصی در این دوران احتیاج دارد. در منطقه های که این گل ها به صورت یکساله رشد می نمایند، خرید نهال های بالغ از یک گلخانه برای باغبان های خانگی آسان تر و کاربردی تر است.

دستورالعمل های مراقبت

مراقبت از لیسیانتوس ممکن است تا حدودی سخت باشد اما ارزش کوشش کردن را دارد. این گل ها در گلدان و باغچه های کناری در کنار گل های رنگارنگ دیگر خوب به نظر می رسند و ساقه های بریده شده آن ها هم برای مدتی نسبتا طولانی تازه می مانند. برای نگهداری از این گل باید به چند نکته توجه کنید که عبارت اند از:

• در منطقه ها گرم تر بهتر است این گل را در باغچه بکارید تا بهتر گل بدهد.
• لیسیانتوس را در خاک غنی از نظر ارگانیک با pH خنثی بکارید.
• لیسیانتوس را روزانه 6 تا 8 ساعت در معرض آفتاب و شرایط گرم و خشک قرار دهید. در منطقه های که تابستان های بسیار گرم دارند، کمی سایه بعدازظهر ضرری ندارد اما قرار گرفتن در معرض نور مداوم برای رشد بهتر گل ها و شاخ و برگ های لیسیانتوس لازم است.
• لیسیانتوس را به طور منظم با کود گلدهی که یک و نیم برابر نیتروژن فسفر دارد تغذیه کنید. آن را طبق دستورالعمل بسته کود در طول فصل رشد گیاه تغذیه کنید. یک جریان ثابت رساندن مواد مغذی به لیسیانتوس ها برای فراوری گیاهانی با شاخه های خوب و شکوفه های فراوان لازم است.
• در طول فصل رشد این گیاه را سرزنی کنید تا شکوفه های بیشتری فراوری کند.

آفات و بیماری های رایج لیسیانتوس

عدم گلدهی کامل شایع ترین مشکل لیسیانتوس است اما چندین مورد دیگر هم رشد و نگهداری از لیسیانتوس را چالش برانگیز می نماید. این موارد را در ادامه می خوانید.

واژگونی گیاه

ساقه های بلند لیسیانتوس اغلب آنقدر نازک هستند که نمی توانند گونه هایی با چندین گل این گیاه را پشتیبانی نمایند. برای حل این مشکل در پی حلقه ها یا قیم های شبکه ای و سایر پایه های تزئینی باشید.

ساقه های بریده لیسیانتوس چندان دوام نمی آورند

لیسیانتوس می تواند تا چهار هفته به عنوان گل برش خورده برای گلدان و نگهداری در آب دوام بیاورد. برای اینکه چنین اتفاقی بیفتد باید چیدن این گل را در اوایل روز با استفاده از قیچی تیز درست بالای برگ های پایه انجام بدهید. قبل از قرار دادن ساقه های بریده شده این گل در گلدان، برگ های زیر خط آب را بردارید و ته ساقه آن را کوتاه کنید. هر دو تا سه روز یکبار آب گلدان را تازه کنید.

استفاده های دارویی گل لیسیانتوس

مطالعات نشان می دهند که عصاره گل لیسیانتوس می تواند به عنوان عامل ضد قارچی و ضد باکتریایی و برای توسعه محصولات دارویی و آرایشی مورد استفاده قرار گیرد.

هشدار درباره سمیت

به طور کلی لیسیانتوس برای انسان و حیوانات خانگی غیرسمی در نظر گرفته می گردد. با وجود این، همواره بهتر است این گیاه و سایر گیاهان را دور از دسترس بچه ها و حیوانات قرار دهید.

نتیجه گیری

لیسیانتوس گل بومی منطقه ها گرمسیری آمریکای شمالی به علت شکوفه های زیبا و رنگارنگ مشهور است. این گل زیبا در دسته گل های عروس یا دسته گل هایی که برای مناسبت های خاص تهیه می شوند، کاربرد بیشتری دارد. لیسیانتوس را می توان در گلدان یا باغچه کاشت. این گیاه برای ادامه رشد و افزایش گل دهی به تغذیه منظم با کود گل دهی و آفتاب کامل روزانه احتیاج دارد. گل لیسیانتوس زیبا را به درستی نگهداری کنید تا برای چند سال از زیبایی آن در باغچه خانه خود لذت ببرید.