تور چین: از قبرستان های عمودی هنگ کنگ چه می دانید؟ - زرین گراف

با ما همراه باشید و با تور چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

دامنه کوه های هنگ کنگ با ردیف های بی شماری از سنگ قبر پوشیده شده است، به طوری که فقط تعداد کمی نقاط سبزرنگ در میان این همه بلوک خاکستری حکاکی شده با حروف چینی دیده می گردد. در این دامنه های شیب دار، هزاران هنگ کنگی یا حداقل بقایای جسدشان مدفون است.

فینبار فالون (Finbarr Fallon) برای عکاسی از سری تازه عکس های خود موسوم به فضای مرده، تقریباً از همه قبرستان های هنگ کنگ تماشا نموده است و ازدحام بالای قبرها و اراضی شهری کوهستانی که این گورستان ها را احاطه نموده اند، به تصویر کشیده است. بعضی از جالب ترین عکس های او، قبرستان هایی را در پیش زمینه نشان می دهد که شامل سنگ قبرهایی به مقدار مستطیل های کوچک هستند و در ردیف هایی منظم تا بالای کوه ادامه یافته اند، در حالی که آسمان خراش ها در پس آن ها خودنمایی می نمایند. این عکاس که برای فشرده کردن پیش زمینه و پس زمینه و قراردادن آن ها در کنار هم از لنز زوم تله فوتو استفاده نموده است، می گوید:

کوشش کردم رابطه بین مرده ها و زنده ها را در یک قاب نشان دهم.

فینبار فالون بعلاوه برای گرفتن عکس های هوایی، از پهپاد استفاده کرد تا عظمت قابل توجه این قبرستان ها را به تصویر بکشد. در بعضی تصاویر، بازدیدنمایندگانی که از پله های این قبرستان های شیب دار بالا می فرایند، مثل نقطه های ریزی در این دریای سنگ قبر به نظر می رسند. او در یک مصاحبه تلفنی مطرح کرد:

واقعاً دلم می خواست نشان دهم که این اثر ماندگار تا چه مقدار شبیه به یک منظره بزرگ است، به همین علت مقیاس انسان را در کنار این منظره فوق العاده بزرگ قرار دادم.

فالون در سنگاپور زندگی می کرد و پس از آنکه حین گذراندن تعطیلات در هنگ کنگ، از قبرستانی در منطقه وان چای تماشا کرد، کار روی این پروژه را شروع کرد. او از اینکه تا چه مقدار، محدودیت های فضای فیزیکی می تواند نحوه زندگی و مرگ ما را تحت الشعاع قرار دهد، شگفت زده شد و از همین رو در پنج سال آینده، چندین سفر دیگر به این شهر داشت تا به گفته خودش از فرهنگ در حال تغییر مرگ عکاسی کند.

کمبود فضای تدفین

فالون متولد انگلستان است، جایی که قبرستان ها اغلب مسطح، سرسبز و بزرگ هستند، درست مثل باغ های آراسته. هرچند در هنگ کنگ، شرایط فشرده قبر مردگان منعکس نماینده واقعیت های زندگی در اینجا است.

هنگ کنگ با داشتن 7.5 میلیون نفر جمعیت، یکی از گران ترین شهرهای دنیا به شمار می رود که خانه و زمین در آن قیمت های نجومی دارد. این بدان معنا است که شهفرایندان هنگ کنگی نه تنها در طول زندگی احتمالاً برای تأمین هزینه خانه شان در کوشش هستند، بلکه این اتفاق تا پس از مرگ نیز ادامه دارد. در حال حاضر گورستان های خصوصی در لیست بخش های دائمی شهر، 36 هزار دلار قیمت دارند و به گفته امی چو (Amy Chow)، استادیار دانشگاه هنگ کنگ که روی فرایند پیرشدن و مرگ تحقیق می نماید، قبرها تا حدود چهار برابر قیمت ذکرشده نیز فروخته می شوند. قبرستان های عمومی مقرون به صرفه تر هستند، اما عملاً همه قبرهای دائمی پر شده اند و در نتیجه فقط قطعه های قابل استفاده مجدد باقی می ماند که پس از 6 سال نبش قبر اجباری می شوند. هرچند امروزه اکثریت قریب به اتفاق هنگ کنگی ها، گزینه سوزاندن جسد عزیزان خود را انتخاب می نمایند. با این حال، پیداکردن مکانی در خاکستردان ها (گورهای لانه کبوتری روی دیوار) نیز چالش برانگیز شده است، به خصوص که هزاران خانواده در لیست انتظار فضایی کوچک برای قراردادن گلدان خاکستر عزیزشان هستند و حتی ممکن است تا هفت سال هم منتظر بمانند.

حس وحال عکس های فالون ظاهراً گویای شرایط ناخوشایند مرتبط با مرگ است. عکس های او مه آلود و کم رنگ و تقریباً غم زده است و عمداً در روزهای ابری عکاسی شده تا کلیات زیبایی شناسی این اتفاق را نشان دهد. فالون می گوید در سنگاپور نیز فضای دفن اجساد در حال تمام شدن است. به خاطر ساخت بزرگ راه ها و خانه های تازه روی قبرستان های بسیار قدیمی، هزاران قبر تخریب شده اند. او با اشاره به قبرستان های تازه مجازی در ژاپن که به مردم امکان می دهد تا به صورت آنلاین به مردگان خود احترام بگذارند، گفت:

فکر می کنم به علت محدودیت های مکانی در فضاهای روبه رشد شهری، کرد فیزیکی مرگ را کمتر خواهیم دید. مردم باید از سنت های خود عبور نمایند و بپذیرند که هنگ کنگ در حال تغییر این روش است.

تغییر سنت ها و باورها

ابداع قبرستان های مجازی و ترجیح روزافزون برای سوزاندن اجساد، از تغییر فرهنگ مرتبط با مرگ در کلان شهرهای آسیایی نظیر هنگ کنگ، سنگاپور و توکیو حکایت دارد. اما کاهش تعداد قبرستان ها می تواند تهدیدی برای آداب ورسوم و باورهای سنتی مردم نظیر جشن کینگ مینگ باشد که در این تعطیلات سالانه چینی، مردم به ملاقات قبر اجداد خود می فرایند و به آن ها ادای احترام می نمایند. فالون می گوید:

بسیاری از فرهنگ های آسیایی، این آداب ورسوم را دارند؛ اما با نگاهی به آینده، به نظرم می رسد که شهرها باید در شیوه برخورد خود با مردگان، تغییرات چشمگیری را در پیش بگیرند.

آیین های مربوط به مردگان می تواند اهمیت بسزایی در فرهنگ های شرق آسیا داشته باشد، به ویژه به علت ارزش های گسترده و بسیار ارزشمند آموزه های کنفوسیوس در رابطه با فضیلت احترام به پدر و مادر. امی چو با بیان اینکه مردم در صورت پیدانکردن قبر یا مکانی در خاکستردان ها برای اعضای متوفی خانواده خود، ممکن است احساس شرمندگی یا گناه نمایند، ادامه داد:

یافتن محلی دائمی برای پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ، راهی برای نشان دادن فضیلت احترام به آن ها به شمار می رود. یکی دیگر از اعتقادات دیرینه در فرهنگ چین این است که به منظور فنگ شویی مثبت، باید مردگان را روی کوه های روبه دریا دفن کرد. با توجه به تعداد کم این نقاط یا گرانی آن ها، بعضی از شهفرایندان هنگ کنگ در پی نگه داری خاکستر جسد عزیزان خود در خانه های خود هستند؛ اتفاقی که برخلاف سنت ها است. شاید این روش برای خانواده ها راحت تر به نظر برسد؛ چراکه به جای رفتن به قبرستان می توانند در هر زمانی که دوست داشته باشند، به مردگان خود ادای احترام نمایند. این اتفاقات که در اثر نبود فضای کافی رخ می دهد، در حال تغییر فرهنگ تدفین است.

در گذشته مردم می خواستند که در خانه های بزرگ با منظرهی زیبا زندگی نمایند؛ اما از آنجا که نمی توانند به این خواسته خود برسند، پس به خود می گویند که لااقل این چهاردیواری را دارم. این طرز فکر، انتظارات آن ها نسبت به محل پس از مرگ شان را نیز شکل می دهد. اگر محل زندگی زنده ها به این مقدار کوچک است، پس آن ها توقعی هم برای مکان تدفین خود نخواهند داشت.

با وجودی که قبرستان های هنگ کنگ به لحاظ زیبایی شناسانه برای فالون جذابیت دارند، اما او امیدوار است به وسیله کارش، این تغییرات فرهنگی را مورد آنالیز قرار دهد. او که یک عکاس معماری است، مجذوب گونه شناسی فضایی این قبرستان ها شد. او گفته است:

روش ساخت و ایجاد ردیف های بتنی که از نظر مقیاس یک نوع سازه یادبود ایجاد نموده اند، منظره فوق العاده ای را به تصویر می کشند. از نظر شکل معماری، اراضی موجود به وسیله این تراس ها خودنمایی می نماید و تجربه این تراس ها در سطحی شخصی بسیار جالب است.