احساس زندگی حتی با قلب پیوندی - زرین گراف

احساس زندگی حتی با قلب پیوندی

ما تا زمانی که سالم هستیم؛ زندگی عادی خود را دنبال می کنیم، اما وقتی که بیماری شدیدی پیدا می گردد و خطری جدی سلامتی مان را تهدید می نماید، همه چیز دگرگون می گردد. شاید آن وقت باشد که واقعاً زندگی و ارزش آن را احساس کنیم؛ زمانی که دچار یک ناراحتی جسمی جدی مثل بیماری قلبی می شویم و کارمان به آنژیوگرافی و پیوند قلب برسد. ما همواره منشأ احساسات مان را قلب می دانیم که شاید دلیل آن، احساس هیجان و ترس همراه با افزایش تپش قلب باشد. در واقع احساسات از مغزمان ناشی می شوند و فرمان افزایش تپش قلب از مغز به آن می رسد. قلب یک عضله خاص در بدن ماست که در میانه قفسه سینه قرار گرفته است. این عضله قادر به انجام کاری بزرگ شبیه کار یک تلمبه است. طرف راست قلب خون را از بدن دریافت می نماید و به ریه ها می فرستد و طرف چپ برعکس خون را از ریه ها دریافت نموده و به بدن می فرستد. بعضی افراد دچار نارسایی قلبی می شوند و بیماری آنها با جراحی های معمولی مثل تعویض یا ترمیم دریچه، بازسازی بطن چپ و ترمیم عضلات قلب بهبود نمی یابد و تقریباً تمام روش های معمول برای درمان نارسایی قلبی آنها ناموفق می ماند. در چنین مواقعی بیمار برای پیوند قلب آماده می گردد. عمل پیوند قلب برترین روش در بیماری های شدید قلبی است که می تواند او را به زندگی عادی خود برگرداند. پیوند قلب معمولاً در سنین بالای 60 سال انجام نمی گردد؛ زیرا این در حالی است که هر ساله به تعداد افراد سالخورده احتیاجمند به جراحی و پیوند قلب افزوده می گردد. حدود نیمی از افراد مسن به بیماری قلبی دچارند حداقل به نوعی از جراحی احتیاج دارند؛ اما حدود هفتاد درصد بیشتر از جوان ها بعد از عمل جان خود را از دست می دهند. بروز عوارض عصبی و طولانی شدن مدت بستری هم از عواملی هستند که باعث می شوند جوان ترها بیشتر در اولویت عمل پیوند قلب باشند.

خطرات بعد از عمل

به طور کلی دو مشکل عمده بیماران پیوندی را تهدید می نماید: 1) رد پیوند 2) عفونت؛ اما روش های نوین این خطرات را به حداقل می رساند. مهم ترین مشکل بیماران پیوند قلب، انسداد رگ های خونی است. این مشکل با استفاده از دستگاهی به نام اولترا سوند تا حدودی رفع می گردد؛ به این ترتیب که این دستگاه داخل عروق شده و تصاویری از آنها تهیه می نماید که همین کار احتمال انسداد را نشان می دهد. در صورت ضخیم شدن دیواره عروق خونی، به بیماران دارویی خاص داده می گردد که این فرایند را کندتر می نماید. مسائل مربوط به حافظه بعد از عمل پیوند قلب، گذراست و ظرف مدت حداقل سه ماه رفع خواهد شد. پزشکان به بیماران توصیه می نمایند که به هیچ وجه کم تحرک نباشند؛ چرا که برای آنها خطرناک است. عروق ترمیم شده پس از عمل جراحی حساسیت بالایی دارند و مواد مضر با سرعت بیشتری در آنها نفوذ می نماید. ورزش هایی مثل پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری با فرایندی آرام برای بیماران بسیار مفید است. بیماران پیوند قلب باید پس از عمل جراحی تحت درمان قرار گیرند و مراقبت های خاص از آنها به عمل آید تا بتوانند فعالیت های روزمره و کارهای عادی خود را به طور طبیعی انجام دهند. اهدانمایندگان قلب، اغلب افرادی هستند که دچار مرگ مغزی شده اند، ولی سایر ارگان های بدن شان زنده است. افرادی که پیوند قلب می شوند، بعد از مدتی بستری شدن در بیمارستان زندگی عادی خود را از سر می گیرند. شاید زمانی تنها راه نجات انسان هایی که به نارسایی حاد قلب دچار بودند، پیوند قلب از یک انسان به انسان دیگر بود، اما این روزها در این زمینه اتفاقات خوشایندی در حال بروز است. به این ترتیب می توان امید داشت که به زودی مشکل اصلی پیوند قلب انسان به انسان که کمتر بودن تعداد اهدانمایندگان نسبت به دریافت نمایندگان است، رفع گردد؛ زیرا دانشمندان به فکر ساختن قلب مصنوعی و پیوند آن به بیماران احتیاجمند افتاده اند. اولین قلب مصنوعی در سال 1982 ساخته شد و بیماری که قلب مصنوعی را دریافت کرد، توانست تا 112روز بیشتر زندگی کند. کامل ترین مدل قلب مصنوعی به نام ابیوکور Abiocor، قادر است شانس زندگی افراد را تا پنج ماه افزایش دهد. قلب مصنوعی جایگزین بطن ها می گردد و دهلیزها جای خود باقی می مانند. بنابراین دهلیزهای قلب به طور طبیعی منقبض شده و خون را به خارج از قلب می رسانند؛ اما مرحله دوم به صورت طبیعی انجام نمی گردد.

عملکرد قلب مصنوعی

قلب مصنوعی: ابیوکور از جنس تیتانیوم و پلاستیک است و چهار بخش اصلی قلب را به هم وصل می نماید؛ یعنی دهلیز راست؛ دهلیز چپ، آئورت و شریان ریوی. اجزای اصلی قلب مصنوعی شامل: پمپ هیدرولیک، دریچه ورودی، سیستم انتقال انرژی، باتری داخلی، باتری خارجی و واحد کنترل می باشد. این پیوند یک نوع جراحی بسیار ظریف و دقیق است که طی آن جراح باید دو بطن راست و چپ را از قلب جدا کند و سپس قلب مصنوعی را در قفسه سینه کار بگذارد. این قلب مصنوعی به مقدار انگشت شصت دست است و می تواند خون را از قلب فرد مکیده و به درون شریان آئورت تلمبه کند. قلب مصنوعی هر چهار ساعت یکبار از طریق باتری خارجی شارژ می گردد. به غیر از قلب مصنوعی ابیوکور که از طریق شرکت آمریکایی Abiomed، ساخته می گردد یک قلب مصنوعی دیگر به نام کارمات هم در فرانسه در حال ساخت و فراوری است و به زودی در دسترس افراد احتیاجمند قرار خواهد گرفت. این قلب از مواد بیومتریال ساخته و طوری طراحی شده است که از رد پیوند و ایجاد لخته شدن خون جلوگیری می نماید. قرار دادن قلب مصنوعی در قفسه سینه یک عمل جراحی بسیار حساس است. جراحان باید قلب طبیعی را از مدار جریان خارج نموده از بدن بیمار بیرون بکشند و جسمی خارجی را جایگزین آن نمایند. جراحان بطن های چپ و راست را از قلب اصلی بیمار جدا می نمایند و دهلیزهای چپ و راست، آئورت و دریچه ریوی را باقی می گذارند. سپس یک نمونه پلاستیکی در قفسه سینه بیمار می گذارند تا محل قرار گرفتن قلب معین گردد. قلب مصنوعی در قفسه سینه بیمار جای داده می گردد. جراحان از ارتباط دهنده های سریع استفاده می نمایند تا قلب را به سرخرگ آئورت، ریوی و دهلیزهای راست و چپ پیوند دهند. سپس هوای داخل قطعه را تخلیه می نمایند. در حال حاضر پیوند قلب مصنوعی برای بیشتر زنده نگاه داشتن بیماران، حتی برای چند روز مورد استفاده قرار می گیرد؛ شاید طی این فرصت یک داوطلب مناسب برای اهدای قلب پیدا گردد.

FDA، قلب مصنوعی و پیوند آن را تصویب کرد

در 15 اکتبر 2004، پس از 10 سال کوشش بی وقفه برای طراحی و ساخت قلب مصنوعی و جای دادن آن در قفسه سینه، FDA فراوری آن را تایید کرد. جایگزینی قلب مصنوعی به جای قلب طبیعی، اقدامی است برای نجات بیماران در حال مرگ. تا به حال 850 عمل پیوند قلب مصنوعی صورت گرفته و از این طریق در مجموع 190 سال به عمر این 850 بیمار اضافه شده است. در آگوست 2006، یک قلب مصنوعی به یک دختر 15 ساله پیوند زده شد. این دختر نوجوان 146 روز با این قلب زندگی کرد تا اینکه یک داوطلب مناسب برای اهدای قلب پیدا شد. پزشکان اعلام نموده اند که در سال های بسیار نزدیک قادر به ساخت دستگاه های بهتر و پیشرفته تر خواهند بود. در سال 2010 یک قلب مصنوعی به یک بیمار 50 ساله پیوند زده شد. در سال 2011 هم یک مدل بسیار کامل تر و پیشرفته تر قلب مصنوعی به یک مرد 55 ساله پیوند زده شده است. در حال حاضر FDA به بعضی شرکت های معتبر فراوری قلب مصنوعی، مثل شرکت ابیومد، مجوز ساخت و عمل پیوند را داده است. FDA در حال آنالیز تمام جوانب و مراحل این کار است تا از این طریق بتوان در آینده دستگاهی فراوری کرد که نه تنها عمر بیماران را طولانی تر کند، بلکه عوارض و خطرات احتمالی را هم به حداقل برساند.

منبع: نشریه دنیای سلامت شماره 68

منبع: راسخون